W dniach 14 i 15 września br. w Licheniu odbył się I Krajowy Kongres Parafialnych Rad Duszpasterskich pod hasłem „Współpracownicy komunii kościelnej”. Kongres został zorganizowany przez Komisję Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski pod przewodnictwem Abpa Stanisława Gądeckiego.
W spotkaniu wzięło udział przeszło 1200 osób z całego kraju. Z naszej diecezji uczestniczyło 30 członków Rad Duszpasterskich pod przewodnictwem ks. Kanonika Andrzeja Szopińskiego, ks. Wojciecha Niemczewskiego i ks. Arkadiusza Drzycimskiego. Nasz dekanat i zarazem parafię reprezentował Stanisław Kłosowski. Kongres rozpoczęła Msza św. w bazylice Najświętszej Maryi Panny Licheńskiej pod przewodnictwem Abpa Stanisława Gądeckiego. Liturgię koncelebrowało około 70 kapłanów z całego kraju. W homilii metropolita poznański mówił o krzyżu, jako najważniejszym znaku wiary, który poprzez pokonanie śmierci prowadzi do życia wiecznego z Bogiem. Krzyż można odczytywać jako relikwię, na której umarł Jezus Chrystus, ale także jako przedmiot naszego zbawienia – wskazywał kaznodzieja.
Zdaniem metropolity poznańskiego brak parafialnych rad duszpasterskich jest ogromnym krzyżem dla Kościoła. – Nie wystarczy tylko chcieć, nie wystarczy dobra wola. Trzeba się modlić, trzeba się formować, abyśmy nie przenosili na Kościół modeli światowych, aby Kościół nie stał się towarzystwem pogrzebowym czy ruchem pielgrzymkowym. Trzeba głębokiej formacji, aby każda parafia stała się żywą chwałą Boga – przekonywał abp Gądecki.
Następnie odbyły się wykłady:
O roli świeckich w posłudze duszpasterskiej Kościoła mówił prezes KAI Marcin Przeciszewski. Przypomniał on, że świeccy są bardzo ważną częścią Kościoła, który dziś szczególnie potrzebuje każdego z nich. Każdy członek wspólnoty powołany jest do apostolskiej misji Kościoła w stopniu nie mniejszym niż kapłani i to od świeckich w dużej mierze zależy przyszłość ewangelizacji, a w związku z tym – kształt Kościoła, Ojczyzny oraz Europy. Przyszłość działania rad duszpasterskich zależy jednak od tego, na ile świeccy zrozumieją, na czym polega istota ich powołania.
Podczas Kongresu zastanawiano się jak dzielić się wiarą i co robić, aby współczesny świat usłyszał Dobrą Nowinę o Chrystusie. Jednym z tematów spotkania była diakonia, czyli służba ubogim i potrzebującym w parafii. Ks. Zbigniew Paweł Maciejewski, proboszcz z Winnicy w diecezji płockiej przypomniał, że diakonia – obok martyrii, czyli przepowiadania oraz liturgii – jest jedną z trzech podstawowych funkcji Kościoła, które winny być realizowane równolegle w każdej parafii. A jeśli dana wspólnota kościelna zapomniałaby o ubogich, to będzie daleka od realizacji swej misji i utraci wiarygodność.
Wyniki badań statystycznych, dotyczących rad parafialnych omówili ks. dr Wojciech Sadłoń oraz dr Mateusz Tutak w Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK). Z badań wynika, że rady parafialne działają w 80 proc. parafii. Przeciętnie liczą one 13 członków, którzy często są ich członkami przez wiele kadencji. W niektórych diecezjach – opolskiej, poznańskie, katowickiej, tarnowskiej czy lubelskiej – rad tych jest wyraźnie więcej niż w pozostałych.
Z badań wyłaniają się dwa modele rad: eksperckie, do których proboszcz zaprasza specjalistów z konkretnej dziedziny – budowlańców, inżynierów, ekonomistów (zwłaszcza gdy budują kościół) oraz reprezentatywne – należą do nich przedstawiciele wspólnot, działających przy parafii. Zdarza się, że rady eksperckie przekształcają się w ekonomiczne, których istnienie jest obligatoryjne.
O najważniejszych kierunkach pracy rad parafialnych w świetle badań, przeprowadzonych przez ISKK mówił ks. dr Tomasz Wielebski z UKSW. Najważniejszymi ich zadaniami są: pomoc proboszczowi w rozeznawaniu potrzeb wspólnoty, rozwiązywanie jej problemów z uwzględnieniem, że celem nadrzędnym jest budowanie wspólnoty. Ks. Wielebski stwierdził, że w świetle badań ISKK niektóre gremia powołane są wyłącznie „na papierze”. Tymczasem mają do odegrania ważną rolę i powinny włączyć się w nie osoby świeckie. O ich zaangażowaniu w życie parafii mówił papież Benedykt XVI do polskich biskupów, przytaczając dokumenty II Soboru Watykańskiego.
Prelegent wskazał cztery kierunki pracy duszpasterskich rad parafialnych – są nimi: formacja siebie i innych, reprezentowanie grup obecnych w parafii, tworzenie programu działań i doradztwo.
Omawiając problem formacji ks. Wielebski przypomniał, że bez niej można podjąć działania niezgodne z istotą Kościoła, który został powołany przez Jezusa, by prowadzić do zbawienia. Szczególną rolą świeckich jest przekształcenie parafii we wspólnotę. Formacja członków rad przebiega różnie w różnych diecezjach – np. w poznańskiej odbywają się cztery spotkania w ciągu roku. Można prowadzić je na poziomie diecezji, dekanatu czy w parafii, a powinny polegać na poznawaniu dokumentów Kościoła, warsztatach, pokazywaniu wzorów działań, modlitwie.
Omawiając problem reprezentatywności rady duszpasterskiej ks. Wielebski stwierdził, że powinny być powoływane z trzech kluczy: z urzędu – przewodniczącym jest proboszcz, w skład wchodzą wikarzy; z nominacji – proboszcz powołuje świeckich odznaczających się cechami moralnymi, posiadających charyzmaty; oraz z wyboru – w tym wypadku poszczególne grupy parafialne powinny same wskazać, kto ma zasiadać w radzie. Statystyczna rada liczy 13-14 członków, w większych parafiach powinna być liczniejsza – stwierdził prelegent. Przypomniał, że w parafii powinny być dwa rodzaje rad – duszpasterska i ekonomiczna.
Członkowie rad nie powinni zapominać także o aspekcie apostolskim, katechetycznym i misyjnym – podkreślił ks. Wielebski. Warto pamiętać, jak ważne jest apostolstwo, gdyż 60 proc. Polaków obecnie nie ma już stałego kontaktu z Kościołem.
Doradztwo proboszczowi – to kolejny kierunek działań rady. Jej członkowie powinni pamiętać, jaki jest cel jej istnienia i działania: przekształcenie parafii we wspólnotę.
Kongres w niedzielę 15 września zakończyła Eucharystia pod przewodnictwem Abpa Józefa Kowalczyka Metropolity Gnieźnieńskiego i Prymasa Polski. Homilię wygłosił Bp Wiesław Mering Ordynariusz Włocławski. Zwracając się do przedstawicieli Parafialnych Rad Duszpasterskich biskup włocławski powiedział, że „Bóg powołał nas wszystkich do wolności i ku wolności. Wolność Chrystusa dana chrześcijanom polega na upodobnieniu do Mistrza, do samego Jezusa Chrystusa”. Kaznodzieja nawiązał do biblijnych tablic przymierza, na których Bóg wyrył przykazania i przekazał Mojżeszowi, aby ludzie kierowali się tymi zasadami w życiu. – Tablice były święte i takimi pozostały do dzisiaj – powiedział bp Mering.
Parafialna Rada Duszpasterska zajmuje się zatem sprawami szeroko rozumianych zadań duszpasterskich parafii, a jej zadaniem jest współpraca duchownych i świeckich, pobudzanie i rozwój inicjatywy apostolskiej w parafii, koordynacja działań apostolskich, wspomaganie duchowieństwa w pracy duszpasterskiej i katechetycznej, wyrażanie opinii w sprawach parafii, wskazywanie propozycji i wniosków dotyczących pracy parafialnej.
[nggallery id=105]